W ostatniej części omówiliśmy rolę UDT (Urząd Dozoru Technicznego), stojącego na straży poprawnej eksploatacji wind, podnośników i schodów ruchomych. Prezentowaliśmy zakres badań realizowanych przez UDT, proces uruchomienia maszyn oraz zasady konserwacji. ModernizacjaPOLECAMY Polskie przepisy dotyczące eksploatacji dźwigów, schodów i chodników ruchomych nie określają terminu wymiany dźwigów lub schodów i chodników ruchomych. W odniesieniu do zagadnień związanych z modernizacją przepisy europejskie jedynie zalecają podjęcie działań, jeżeli wymaga tego bezpieczeństwo. Nie ma bezpośrednich regulacji prawnych dotyczących obowiązku podnoszenia stopnia bezpieczeństwa (modernizacji) istniejących dźwigów, schodów i chodników ruchomych. W odniesieniu do użytkowanych dźwigów zagadnienie bezpieczeństwa zostało ujęte w zaleceniu Komisji Europejskiej 95/216/WE z dnia 8 czerwca 1995 r. w sprawie poprawy bezpieczeństwa dźwigów istniejących. Jest to zalecenie, nie wiąże zatem państw członkowskich – każde z nich może wprowadzić w życie zalecenie wg własnego uznania, biorąc pod uwagę sytuację na własnym terytorium. Zalecenie stosuje się głównie do starych dźwigów, niespełniających zasadniczych wymagań dyrektywy dźwigowej 95/16/WE. W zaleceniu podane są zasady odnoszące się do: – instalacji drzwi kabinowych oraz piętrowskazywacza wewnątrz kabiny; kontroli i wymiany lin nośnych kabiny; – modyfikacji układów sterowania zatrzymaniem, aby uzyskać wysoki stopień dokładności przy zatrzymywaniu kabiny oraz stopniowe zwalnianie jej ruchu; – dostosowania elementów sterowniczych w kabinie i w szybie, aby były zrozumiałe i dostępne dla samodzielnie poruszających się osób niepełnosprawnych; – wyposażenia drzwi automatycznych w czujniki wykrywające obecność ludzi i zwierząt; wyposażenia dźwigów o prędkości większej niż 0,6 m/s w układ chwytaczy pozwalający na łagodne opóźnienie podczas zatrzymywania; – modyfikacji systemów alarmowych w celu stworzenia stałej łączności z szybko reagującą ekipą ratowniczą; – eliminacji azbestu zastosowanego w układach hamulcowych; – instalacji urządzenia zapobiegającego niekontrolowanemu ruchowi kabiny w górę; – wyposażenia kabiny w oświetlenie awaryjne, działające w przypadku odcięcia źródła zasilania, które powinno działać dostatecznie długo, aby służby ratownicze zdążyły zainterweniować w normalnym trybie. Instalacja ta powinna także umożliwiać funkcjonowanie systemu alarmowego, o którym mowa w punkcie wyżej. W odniesieniu do tych zasad zaleca się stosowanie normy PN-EN 81-80, zakładającej osiągnięcie poziomu bezpieczeństwa długo użytkowanych dźwigów równoważnego z poziomem bezpieczeństwa w dźwigach nowo instalowanych, zgodnego z aktualnym stanem wiedzy w tym zakresie. Na temat poprawy bezpieczeństwa schodów i chodników ruchomych Komisja Europejska nie sformułowała zalecenia w takim znaczeniu jak dla dźwigów. Niemniej jednak została opracowana norma PN-EN 115-2 zawierająca wskazówki dotyczące poprawy bezpieczeństwa istniejących schodów i chodników ruchomych, które mogą być pomocne w osiągnięciu równoważnego poziomu bezpieczeństwa zgodnego z aktualnym stanem wiedzy w zakresie bezpieczeństwa dla nowo instalowanych schodów i chodników ruchomych. Warto wspomnieć, że wymienione normy są pomocne użytkownikom, firmom konserwującym, modernizującym i naprawiającym oraz innym środowiskom branżowym. W Polsce dźwigi są modernizowane pomimo braku jakiegokolwiek aktu prawnego nakazującego takie działania. Demontowane są również stare urządzenia i w ich miejsce montuje się nowe, spełniające aktualnie obowiązujące standardy bezpieczeństwa. Awarie i wypadki Zgodnie z aktualnymi standardami bezpieczeństwa dźwigi i schody ruchome powinny być tak zabezpieczone, aby użytkownicy byli maksymalnie zabezpieczeni przed skutkami ich niewłaściwego użytkowania. Porównując różne grupy urządzeń technicznych, można stwierdzić, że wypadków i awarii dźwigów, schodów i chodników ruchomych jest stosunkowo niewiele, co świadczy o tym, że system zapewnienia bezpieczeństwa technicznego funkcjonuje właściwe. Nie oznacza to oczywiście, że stan taki nie wymaga poprawy i ciągłego monitorowania. Każde zdarzenie, nawet niegroźne, powoduje duże zainteresowanie mediów i innych środowisk stanem bezpieczeństwa tych urządzeń. Skądinąd taki sposób dyskusji niejednokrotnie stanowi powód podjęcia działań w kierunku modernizacji lub wymiany tych urządzeń. Pośród urządzeń do przemieszczania osób największe problemy związane z bezpieczeństwem stwarzają dźwigi zamontowane w latach 70. i 80., których kabiny nie posiadają drzwi kabinowych. Użytkowanie przez pasażerów tego rodzaju dźwigów niezgodne z przeznaczeniem, jakie przewidział producent w instrukcji eksploatacji, np. przebywanie zbyt blisko krawędzi podłogi kabiny od strony drzwi przystankowych, może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji. Statystyki prowadzone przez UDT wskazują, że główną przyczyną awarii i wypadków z udziałem dźwigów, schodów i chodników ruchomych jest tzw. czynnik ludzki, czyli niestosowanie się do wskazówek zawartych w instrukcji eksploatacji, niewłaściwe zachowania użytkowników oraz akty wandalizmu. W aktualnie projektowanych budynkach urządzenia do... Czasopismo jest dostępne dla zalogowanych użytkowników. Jak uzyskać dostęp? Wystarczy, że założysz bezpłatne konto lub zalogujesz się. Czeka na Ciebie pakiet inspirujących materiałów pokazowych. Załóż bezpłatne konto Zaloguj się